Ułatwienia dostępu

Katedra Geografii Społeczno-Ekonomicznej

Katedra Geografii Społeczno-Ekonomicznej 

Katedra Geografii Społeczno-Ekonomicznej została utworzona 1 października 2019 r. i funkcjonuje w ramach Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Studiów Miejskich – jednego z trzech powołanych w ramach Kolegium Gospodarki i Administracji Publicznej na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie.
Przyczynkiem do utworzenia Katedry było wprowadzenie nowego podziału dyscyplin naukowych, związana z tym reorganizacja Uniwersytetu i wdrożenie nowej struktury organizacyjnej uczelni – odpowiadającej wprowadzonej Ustawą systematyce dziedzin i dyscyplin naukowych – w ramach której wyodrębniona została dyscyplina „geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna”.
Katedra wywodzi się z Zakładu Geografii Ekonomicznej, którego początki sięgają 1925 roku.

 

 

Historia jednostki funkcjonującej 1925-1950 i 1958-2020

Mimo, że Zakład Geografii Ekonomicznej istniał nieprzerwanie 61 lat, to trzeba zaznaczyć, że geografia ekonomiczna wykładana była od samego początku istnienia Uczelni (najpierw Wyższego Studium Handlowego, później Akademii Handlowej), a pracujący tu geografowie należeli do jednostek organizacyjnych o różnych nazwach. Do najbardziej znanych należeli m.in. Ludomir Sawicki, Jerzy Smoleński, Wiktor Ormicki, Walenty Winid, Józef Szaflarski, Władysław Milata, Karol Bromek.

Historię dzisiejszego Uniwersytetu Ekonomicznego otwiera Wyższe Studium Handlowe, które zainaugurowało działalność 1 X 1925 r. Trzecia w Polsce wyższa uczelnia ekonomiczna początkowo mieściła się w budynku średniej szkoły handlowej przy ul. Kapucyńskiej 2. Jesienią 1925 r. powołano w jej strukturach Zakład Geografii Gospodarczej, a jego kierownikiem został profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego dr Ludomir Sawicki, a następnie w 1928 r. kierownictwo objął kolejny profesor UJ, dr Jerzy Smoleński. Wzrost znaczenia geografii zaowocował przekształceniem Zakładu Geografii Gospodarczej w oddzielną Katedrę Geografii Gospodarczej. Stało się to w 1938 r., po zmianie Wyższego Studium Handlowego w Akademię Handlową, a katedrę w zarząd powierzono doc. dr Walentemu Winidowi, który mianowany został profesorem kontraktowym Akademii. Okupacja hitlerowska okazała się okresem wyjątkowo tragicznym dla nauki i losów profesorów-geografów pracujących aktualnie lub wcześniej w krakowskiej Akademii. Wszyscy bowiem zginęli w niemieckich obozach koncentracyjnych. Już 6 listopada 1939 r., podczas słynnej Sonderaktion Krakau na Uniwersytecie Jagiellońskim, aresztowano W. Winida, J. Smoleńskiego i W. Ormickiego. Profesor Winid co prawda wrócił w 1940 r. z obozu w Sachsenhausen, ale za działalność w tajnym nauczaniu został ponownie aresztowany w 1943 r. i zmarł w Oświęcimiu 19 I 1945 r. Prof. dr J. Smoleński zmarł 5 I 1940 r. w Sachsenhausen, zaś doc. dr Wiktora Ormickiego zamordowano 17 IX 1941 r. w Gusen (filii obozu Mauthausen).

W 1945 r., bezpośrednio po wyzwoleniu, przystąpiono do wznowienia działalności Akademii Handlowej. Wiosną 1945 r. reaktywowano Katedrę Geografii Gospodarczej, a kierownictwo jej powierzono docentowi UJ, dr Józefowi Szaflarskiemu. W latach 1947-50 kierownictwo Katedry Geografii Gospodarczej sprawował dr Władysław Milata. Wyrazem ogólnej tendencji władz państwowych zmierzających do likwidacji szkół prywatnych było upaństwowienie Akademii Handlowej w Krakowie, z dniem 26 października 1950 r. i przekształcenie jej w uczelnię o nazwie Wyższa Szkoła Ekonomiczna. Katedra Geografii Gospodarczej została zlikwidowana, pozostał jedynie Zakład Geografii Gospodarczej. Po rezygnacji z dniem 31 XII 1950 r. W. Milaty ze stanowiska zastępcy profesora w WSE kierownictwo Zakładu Geografii Gospodarczej nie zostało obsadzone, a sam Zakład wkrótce praktycznie przestał istnieć. Podczas konferencji katedr geografii ekonomicznej Wyższych Szkół Ekonomicznych, jaka odbyła się 19-21 V 1955 r. w Warszawie, stwierdzono, że katedr geografii w ogóle nie ma w WSE w Krakowie i Katowicach (Stalinogrodzie), a nauczanie prowadzone jest jako wykład zlecony.

Jednomyślną uchwałą z dnia 22 XI 1957 r. Senat ówczesnej Wyższej Szkoły Ekonomicznej (WSE) powziął decyzję o utworzeniu Zakładu Geografii Gospodarczej przy Katedrze Towaroznawstwa. Zaczął on funkcjonować od września 1958 r. przy Rynku Głównym 34, pod nazwą Zakład Geografii Ekonomicznej. Jego kierownictwo powierzono z-cy profesora dr. Janowi Janczykowi. Funkcję kierownika Zakładu w 1964 r. objął docent (później profesor) dr hab. Andrzej Maryański. W 1969 r. kierownictwo ZGE objął doc. dr Mieczysław Mikulski, a sam Zakład przeniesiono do pawilonu dydaktycznego przy ul. Rakowickiej 27 (od r. 2004 mieści się w Pawilonie Finansów). Docent Mikulski kierował Zakładem do r. 1992. W 1974 r. WSE zostaje przemianowana na Akademię Ekonomiczną, a Zakład Geografii Ekonomicznej wszedł (od 1995 r.) w skład Katedry Gospodarki Regionalnej. W 1993 r. etat kierownika Zakładu Geografii Ekonomicznej objął (obecnie prof. dr hab.) Tadeusz Kudłacz. W 2012 r. kierownikiem Zakładu Geografii Ekonomicznej został dr hab. prof. UEK Bogusław Luchter, który też pełnił od 2019 r. funkcję kierownika nowoutworzonej Katedry Geografii Społeczno-Ekonomicznej. Od 2020 r. funkcję kierownika Katedry pełni dr hab. Magdalena Zdun, prof. UEK.

Katedra współpracuje z Komitetem Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Instytutem Rozwoju Miast, Polskim Towarzystwem Geograficznym, Polskim Towarzystwem Turystyczno-Krajoznawczym i in. organizacjami i instytucjami.

W Katedrze opracowano wiele publikacji o charakterze dydaktycznym, wśród których należy wymienić: Podstawy geografii społeczno-ekonomicznej, Geografię ludności świata i Polski, Podstawowe metody kartografii społeczno-gospodarczej, Przewodnik metodyczny z geografii społeczno-gospodarczej świata i Polski, Przyrodnicze podstawy gospodarowania, Kraków – zarys przemian ekonomiczno-przestrzennych.