Publikacje
Chłopi południowej Małopolski wobec kryzysów żywnościowych od XVII do poł. XIX wieku
Piotr Miodunka
2024
Nieurodzaje, braki żywności, wreszcie klęski głodu były zjawiskiem powszechnym w przednowoczesnej Europie, ale słabo zbadanym w przypadku ziem polskich. Dzięki wykorzystaniu wielu różnorodnych materiałów archiwalnych, w tym ksiąg metrykalnych, udało się ustalić, że dla południowej Małopolski nie tylko katastrofa roku 1847, będąca efektem zarazy ziemniaczanej, ale też klęski głodu z XVIII wieku skutkowały ogromną umieralnością i spadkiem urodzeń. Ich skutki demograficzne i gospodarcze były porównywalne co najmniej z epidemiami i bardziej dotkliwe niż zniszczenia wojenne. Paradoksem było, że to chłopi, czyli producenci żywności, byli jednocześnie głównymi poszkodowanymi, mimo podejmowanych prób zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego.
Kraków z bliska i z oddali. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Jackowi Purchli z okazji 70. rocznicy urodzin
Redakcja Dominika Hołuj i Andrzej Laskowski
2024
„Intencją każdego z autorów tekstów stanowiących niniejszy zbiór było ukazanie Krakowa przez pryzmat zagadnień podejmowanych w swej działalności naukowej. Portretem tak postrzeganego Krakowa jest zbiór artykułów, z których każdy stanowi nie tylko osobisty podarunek dla Jubilata i cegiełkę dołożoną do badań nad „Matecznikiem Polski” i jego relacjami z otoczeniem, ale też emanację samego Profesora, który – autorsko i konsekwentnie formując przez lata nasz zespół – inspirował i motywował partycypujących tu autorów do podejmowania różnorodnych tematów i zgłębiania intrygujących każdego z nich obszarów badawczych”. (z Wprowadzenia)
URBAN CHANGE IN CENTRAL EUROPE
Redakcja Jacek Purchla
2022
Zmiany, jakie zaszły w miastach Europy Środkowej po 1989 roku, zasługują na kompleksową, interdyscyplinarną analizę, która oferuje głęboki wgląd w specyfikę i charakter przemian zachodzących w tym regionie. Niniejsza książka prezentuje wielowymiarowe i interdyscyplinarne studium przypadku Krakowa, skupiając się na zmianach zachodzących w Europie Środkowej w ciągu ostatnich trzech dekad.
Kraków - Matropolia T. I
Redakcja Jacek Purchla
2016
Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o miejsce Krakowa w sieci osadniczej Europy Środkowej pobudza do wielowątkowej refleksji. Wiąże się ona zarówno z koniecznością spojrzenia na miasto w szerokiej perspektywie historycznej, jak i przez pryzmat dylematów jego współczesnego rozwoju. Jedną z kluczowych kwestii w obu przypadkach staje się pytanie o metropolitalność Krakowa. Ten właśnie problem stał się tematem seminarium naukowego zorganizowanego w lipcu 2015 r. przez Katedrę Historii Gospodarczej i Społecznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Wybór tematu nie był przypadkowy. Od ponad pół wieku badania nad dziejami i rozwojem miast zajmują szczególne miejsce w kierunkach badawczych podejmowanych przez pracowników Katedry. Miasto jako złożony proces wymaga dzisiaj nie tylko umiejętności analizy zjawisk długiego trwania, ale też podejścia interdyscyplinarnego. Ze wstępu prof. dr. Jacka Purchli
Kraków - Metropolia T. II
Redakcja Jacek Purchla
2017
Niniejsza książka stanowi zbiór interesujących studiów naświetlających
temat rozwoju Krakowa z uwzględnieniem zarówno perspektywy historycznej, jak też wyzwań współczesności. Każdy z tekstów powstał na podstawie ambitnych i bardzo zaawansowanych badań naukowych. Dzięki temu czytelnik otrzymuje sporą dawkę nowej wiedzy na temat Krakowa, a dotyczącej przede wszystkim takich zagadnień jak rozwój gospodarczy i terytorialny miasta oraz kształtowanie się jego społeczeństwa obywatelskiego.
Z recenzji profesora Łukasza Tomasza Sroki
Kraków - Metropolia T. III
Redakcja Jacek Purchla
2018
Książka stanowi interesujący zbiór nowoczesnych i interdyscyplinarnych studiów. W każdym z nich podjęta została odrębna tematyka z zakresu historii, dziedzictwa kulturowego, kwestii społecznych i samorządowych oraz innych dziedzin. Motywem spajającym całość są metropolitalne funkcje i ambicje Krakowa w epokach dawnych i współcześnie. Rzecz nie tylko w tym, że autorki i autorzy dostarczyli nam sporą dawkę nowej wiedzy na temat Krakowa. Doniosłą sprawą jest to, że zwieńczona przez tę książkę trzytomowa seria tworzy nową jakość w polskiej nauce i możemy zdefiniować ją jako urbanologiczną. To wpisuje ten tryptyk w najnowsze światowe trendy badania miast z wykorzystaniem narzędzi proponowanych przez różne dyscypliny naukowe.
Z recenzji profesora Łukasza Tomasza Sroki
Miasto i Polityka
Jacek Purchla
2018
Zawarte w książce refleksje dotyczą fenomenu Krakowa w ciągu ostatnich dwóch stuleci. Trwałość i siła stygmatu stołeczności Krakowa to intrygujący dla urbanologa przykład znaczenia dziedzictwa materialnego i niematerialnego jako czynnika rozwoju miasta. Tego niezwykłego zjawiska nie można oderwać od kontekstu politycznego. Relacja pomiędzy miastem a polityką to w przypadku Krakowa nie tylko funkcja polskiego losu! Kraków to także Europa Środka, w której przez dwieście ostatnich lat wiele razy zmieniały się granice i systemy polityczne.
Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością
Rafał Matyja
2022
Rozważania Autora cechuje rzadko spotykana szerokość spojrzenia. Przedstawiając rozwój sieci miejskiej nawiązuje do ustaleń z dziedziny historii gospodarczej i społecznej, wykorzystuje ustalenia dotyczące dziejów urbanistyki, architektury i techniki. Jego analizy dokonywane są nie tylko w perspektywie historycznej, ale także socjologicznej i
politologicznej. Na ich tle pojawiają się interesujące refleksje uogólniające.
Społeczność małych miast południowej Małopolski od końca XVI do końca XVIII wieku
Piotr Miodunka
2021
„Książka jest pozycją ze wszech miar wartościową […]. Otrzymujemy bowiem monografię maksymalnie – co podkreślam z naciskiem – wielostronnie źródłową, podejmującą istotne i ciągle aktualne problemy funkcjonowania społeczności małych organizmów miejskich, które, jak dobrze wiemy, dominowały w pejzażu urbanizacyjnym dawnej Rzeczypospolitej szlacheckiej. prof. zw. dr hab. Cezary Kuklo
Budując system. Ochrona zabytków sakralnych w diecezji tarnowskiej na przełomie XIX i XX wieku
Andrzej Laskowski
2020
Książka stanowi zwieńczenie wieloletnich badań autora prowadzonych na obszarze diecezji tarnowskiej, obejmujących zarówno badania archiwalne i biblioteczne, jak i prace terenowe. Omówiono w niej nie tylko zagadnienia związane z ochroną zabytków sakralnych diecezji u schyłku XIX i na początku XX wieku, ale także pokazano szerokie tło historyczne, społeczne i ekonomiczne omawianego terenu oraz działalność najwybitniejszych jednostek Kościoła tarnowskiego tego czasu, poczynając od postaci dwóch rządzących wówczas diecezją hierarchów: Ignacego Łobosa i Leona Wałęgi.
Kulturotropia. Znaczenie kultury w rozwoju współczesnych miast
Joanna Sanetra-Szeliga
2021
Autorka z jednej strony zwraca uwagę na rolę, jaką kultura może odgrywać w teoriach i modelach rozwoju lokalnego, z drugiej zaś wprowadza czytelnika w realia miast kreatywnych, miast eventów. Pokazuje zagraniczne i polskie przykłady tworzenia dzielnic kulturalnych i klastrów kreatywnych, a także wykorzystywania kultury w projektach związanych z rewitalizacją obszarów zdegradowanych oraz budowaniu jakości życia w mieście.
Samorząd Krakowa wobec wyzwań metropolitalności
Dominika Hołuj
2015
Monografia stanowi studium przypadku Krakowa będące wieloczynnikową analizą uwarunkowań funkcjonowania samorządu lokalnego tej metropolii po 1990 roku. Obejmująca ponad dwudziestoletni okres praca ukazuje zmienność lokalnej polityki rozwojowej, jej intensywności i skuteczności. Układ monografii pozwala skupić uwagę czytelnika na najważniejszych aspektach działań Krakowa. Przeprowadzono w niej analizę kondycji finansów lokalnych, jakości procesu planowania i zagospodarowania przestrzeni, zagadnień promocji i kształtowania wizerunku ośrodka, a także pogrupowano rodzajowo działania dotyczące poszczególnych funkcji metropolitalnych miasta.
Metropolie w przestrzeni politycznej i administracyjnej Polski
Rafał Matyja, Kinga Wojtas-Jarentowska
2023
Niniejsza praca zmierza do ustalenia odpowiedzi na następujące
pytania:
Po pierwsze: dlaczego – mimo upływu ponad 30 lat od wprowadze-
nia samorządu terytorialnego – nie wprowadzono regulacji umożliwia-
jących utworzenie związków metropolitalnych?
Po drugie: w jaki sposób dotychczasowe prace legislacyjne,
planistyczne i eksperckie warunkują przyszły kształt rozwiązań
metropolitalnych?
Po trzecie: na czym polega obecna funkcja metropolii w systemie
administracyjnym i politycznym kraju? W jakich pozaekonomicznych
obszarach ich rola jest dominująca?
Po czwarte: czy zachowania wyborcze ich obywateli są odmienne
od zachowań ogółu wyborców? Jeżeli tak, to w jakim stopniu podobne
do miast metropolitalnych są postawy mieszkańców ich aglomeracji?
Budowanie świata: wokół twórczości Tomasza Mańkowskiego
Michał Wiśniewski
2022
Historia Tomasza Mańkowskiego to alternatywna historia polskiej architektury, która zdarzyła się naprawdę. Zaczynał w Krakowie w epoce Nowej Huty, ale ominął go socrealizm. Uczył architektury mieszkaniowej, lecz nie budował blokowisk, ale wręcz promował domki jednorodzinne. Był zza żelaznej kurtyny, ale studiował u Louisa Kahna. Wcześnie odkrył postmodernizm, ale nigdy nie wyrzekł się modernizmu. A kiedy upadł PRL i wszyscy rzucili się w biznes, zaprosił przyjaciół z Polski i zagranicy do projektu eksperymentalnego ośrodka opiekuńczego – Wioski Dziecięcej. Fascynujący dorobek i postawa twórcy, który w każdych okolicznościach tworzył architekturę głęboko humanistyczną i najlepszą możliwą w danych warunkach”.
Grzegorz Piątek